TEKNIKU COMPUTER
ICT: Information and Communication of Tecnology / Teknoligia Informasaun no Komunikasaun.
Ti: Tekniku Informatika
· Tekniku: lalaok/metodu/modelu
· Infor: informasaun
· Matika: automatika
Matenek nain neebe mak kria komputer mak: CHARLES BABAGE
Tipu 3:
1. HARDWARE:
· INPUT: hardware neebe mak ho funsaun hodi hatama dadus iha sistema ruma
Ex: keyboard, mouse, camera, hdd, cd room, scanner, usb, nst.
· PROCESSOR: Hardware Neebe Ho Funsaun Atu Prosesa Dadus Neebe Mak Ita Hatama Ba.
Ex: Memory, Prosesor.
Prosesor
ร ALU (Aritmetical Logical Unit)
ร CU (Control Unit)
ร ASCII (American Standarization Code for Information Interchange)
Lingua processor: Binariu: 0-1
Valor ba letra ka simbol: Decimal: 0-9
Tradusaun uja formula: potensia elevadu nu. Oktal ho base 2 :0-7
A = Decimal: 65
B = Bnariu: 01000001
27 26 25 24 23 22 21 20
128 64 32 16 8 4 2 1
Tabela ASCII
|
Dec |
Hex |
Oct |
Binary |
HTML Code |
HTML Name |
Character |
Description |
|
0 |
00 |
000 |
00000000 |
� |
NUL |
Null |
|
|
1 |
01 |
001 |
00000001 |
 |
SOH |
Start of Heading |
|
|
2 |
02 |
002 |
00000010 |
 |
STX |
Start of Text |
|
|
3 |
03 |
003 |
00000011 |
 |
ETX |
End of Text |
|
|
4 |
04 |
004 |
00000100 |
 |
EOT |
End of Transmission |
|
|
5 |
05 |
005 |
00000101 |
 |
ENQ |
Enquiry |
|
|
6 |
06 |
006 |
00000110 |
 |
ACK |
Acknowledge |
|
|
7 |
07 |
007 |
00000111 |
 |
BEL |
Bell |
|
|
8 |
08 |
010 |
00001000 |
 |
BS |
Backspace |
|
|
9 |
09 |
011 |
00001001 |
	 |
HT |
Horizontal Tab |
|
|
10 |
0A |
012 |
00001010 |
|
LF |
NL Line Feed, New Line |
|
|
11 |
0B |
013 |
00001011 |
 |
VT |
Vertical Tab |
|
|
12 |
0C |
014 |
00001100 |
 |
FF |
NP Form Feed, New Page |
|
|
13 |
0D |
015 |
00001101 |
|
CR |
Carriage Return |
|
|
14 |
0E |
016 |
00001110 |
 |
SO |
Shift Out |
|
|
15 |
0F |
017 |
00001111 |
 |
SI |
Shift In |
|
|
16 |
10 |
020 |
00010000 |
 |
DLE |
Data Link Escape |
|
|
17 |
11 |
021 |
00010001 |
 |
DC1 |
Device Control 1 |
|
|
18 |
12 |
022 |
00010010 |
 |
DC2 |
Device Control 2 |
|
|
19 |
13 |
023 |
00010011 |
 |
DC3 |
Device Control 3 |
|
|
20 |
14 |
024 |
00010100 |
 |
DC4 |
Device Control 4 |
|
|
21 |
15 |
025 |
00010101 |
 |
NAK |
Negative Acknowledge |
|
|
22 |
16 |
026 |
00010110 |
 |
SYN |
Synchronous Idle |
|
|
23 |
17 |
027 |
00010111 |
 |
ETB |
End of Transmission Block |
|
|
24 |
18 |
030 |
00011000 |
 |
CAN |
Cancel |
|
|
25 |
19 |
031 |
00011001 |
 |
EM |
End of Medium |
|
|
26 |
1A |
032 |
00011010 |
 |
SUB |
Substitute |
|
|
27 |
1B |
033 |
00011011 |
 |
ESC |
Escape |
|
|
28 |
1C |
034 |
00011100 |
 |
FS |
File Separator |
|
|
29 |
1D |
035 |
00011101 |
 |
GS |
Group Separator |
|
|
30 |
1E |
036 |
00011110 |
 |
RS |
Record Separator |
|
|
31 |
1F |
037 |
00011111 |
 |
US |
Unit Separator |
|
|
32 |
20 |
040 |
00100000 |
  |
(Space) |
Space |
|
|
33 |
21 |
041 |
00100001 |
! |
! |
! |
Exclamation Mark |
|
34 |
22 |
042 |
00100010 |
" |
" |
" |
Double Quote |
|
35 |
23 |
043 |
00100011 |
# |
# |
# |
Hash or Number |
|
36 |
24 |
044 |
00100100 |
$ |
$ |
$ |
Dollar Sign |
|
37 |
25 |
045 |
00100101 |
% |
% |
% |
Percentage |
|
38 |
26 |
046 |
00100110 |
& |
& |
& |
Ampersand |
|
39 |
27 |
047 |
00100111 |
' |
' |
' |
Single Quote |
|
40 |
28 |
050 |
00101000 |
( |
( |
( |
Left Parenthesis |
|
41 |
29 |
051 |
00101001 |
) |
) |
) |
Right Parenthesis |
|
42 |
2A |
052 |
00101010 |
* |
* |
* |
Asterisk |
|
43 |
2B |
053 |
00101011 |
+ |
+ |
+ |
Plus Sign |
|
44 |
2C |
054 |
00101100 |
, |
, |
, |
Comma |
|
45 |
2D |
055 |
00101101 |
- |
− |
- |
Minus Sign |
|
46 |
2E |
056 |
00101110 |
. |
. |
. |
Period |
|
47 |
2F |
057 |
00101111 |
/ |
/ |
/ |
Slash |
|
48 |
30 |
060 |
00110000 |
0 |
0 |
Zero |
|
|
49 |
31 |
061 |
00110001 |
1 |
1 |
Number One |
|
|
50 |
32 |
062 |
00110010 |
2 |
2 |
Number Two |
|
|
51 |
33 |
063 |
00110011 |
3 |
3 |
Number Three |
|
|
52 |
34 |
064 |
00110100 |
4 |
4 |
Number Four |
|
|
53 |
35 |
065 |
00110101 |
5 |
5 |
Number Five |
|
|
54 |
36 |
066 |
00110110 |
6 |
6 |
Number Six |
|
|
55 |
37 |
067 |
00110111 |
7 |
7 |
Number Seven |
|
|
56 |
38 |
070 |
00111000 |
8 |
8 |
Number Eight |
|
|
57 |
39 |
071 |
00111001 |
9 |
9 |
Number Nine |
|
|
58 |
3A |
072 |
00111010 |
: |
: |
: |
Colon |
|
59 |
3B |
073 |
00111011 |
; |
; |
; |
Semicolon |
|
60 |
3C |
074 |
00111100 |
< |
< |
< |
Less Than |
|
61 |
3D |
075 |
00111101 |
= |
= |
= |
Equals Sign |
|
62 |
3E |
076 |
00111110 |
> |
> |
> |
Greater Than |
|
63 |
3F |
077 |
00111111 |
? |
? |
? |
Question Mark |
|
64 |
40 |
100 |
01000000 |
@ |
@ |
@ |
At Sign |
|
65 |
41 |
101 |
01000001 |
A |
A |
Upper Case Letter A |
|
|
66 |
42 |
102 |
01000010 |
B |
B |
Upper Case Letter B |
|
|
67 |
43 |
103 |
01000011 |
C |
C |
Upper Case Letter C |
|
|
68 |
44 |
104 |
01000100 |
D |
D |
Upper Case Letter D |
|
|
69 |
45 |
105 |
01000101 |
E |
E |
Upper Case Letter E |
|
|
70 |
46 |
106 |
01000110 |
F |
F |
Upper Case Letter F |
|
|
71 |
47 |
107 |
01000111 |
G |
G |
Upper Case Letter G |
|
|
72 |
48 |
110 |
01001000 |
H |
H |
Upper Case Letter H |
|
|
73 |
49 |
111 |
01001001 |
I |
I |
Upper Case Letter I |
|
|
74 |
4A |
112 |
01001010 |
J |
J |
Upper Case Letter J |
|
|
75 |
4B |
113 |
01001011 |
K |
K |
Upper Case Letter K |
|
|
76 |
4C |
114 |
01001100 |
L |
L |
Upper Case Letter L |
|
|
77 |
4D |
115 |
01001101 |
M |
M |
Upper Case Letter M |
|
|
78 |
4E |
116 |
01001110 |
N |
N |
Upper Case Letter N |
|
|
79 |
4F |
117 |
01001111 |
O |
O |
Upper Case Letter O |
|
|
80 |
50 |
120 |
01010000 |
P |
P |
Upper Case Letter P |
|
|
81 |
51 |
121 |
01010001 |
Q |
Q |
Upper Case Letter Q |
|
|
82 |
52 |
122 |
01010010 |
R |
R |
Upper Case Letter R |
|
|
83 |
53 |
123 |
01010011 |
S |
S |
Upper Case Letter S |
|
|
84 |
54 |
124 |
01010100 |
T |
T |
Upper Case Letter T |
|
|
85 |
55 |
125 |
01010101 |
U |
U |
Upper Case Letter U |
|
|
86 |
56 |
126 |
01010110 |
V |
V |
Upper Case Letter V |
|
|
87 |
57 |
127 |
01010111 |
W |
W |
Upper Case Letter W |
|
|
88 |
58 |
130 |
01011000 |
X |
X |
Upper Case Letter X |
|
|
89 |
59 |
131 |
01011001 |
Y |
Y |
Upper Case Letter Y |
|
|
90 |
5A |
132 |
01011010 |
Z |
Z |
Upper Case Letter Z |
|
|
91 |
5B |
133 |
01011011 |
[ |
[ |
[ |
Left Square Bracket |
|
92 |
5C |
134 |
01011100 |
\ |
\ |
\ |
Backslash |
|
93 |
5D |
135 |
01011101 |
] |
] |
] |
Right Square Bracket |
|
94 |
5E |
136 |
01011110 |
^ |
&hat; |
^ |
Caret or Circumflex |
|
95 |
5F |
137 |
01011111 |
_ |
_ |
_ |
Underscore |
|
96 |
60 |
140 |
01100000 |
` |
` |
` |
Grave Accent |
|
97 |
61 |
141 |
01100001 |
a |
a |
Lower Case Letter a |
|
|
98 |
62 |
142 |
01100010 |
b |
b |
Lower Case Letter b |
|
|
99 |
63 |
143 |
01100011 |
c |
c |
Lower Case Letter c |
|
|
100 |
64 |
144 |
01100100 |
d |
d |
Lower Case Letter d |
|
|
101 |
65 |
145 |
01100101 |
e |
e |
Lower Case Letter e |
|
|
102 |
66 |
146 |
01100110 |
f |
f |
Lower Case Letter f |
|
|
103 |
67 |
147 |
01100111 |
g |
g |
Lower Case Letter g |
|
|
104 |
68 |
150 |
01101000 |
h |
h |
Lower Case Letter h |
|
|
105 |
69 |
151 |
01101001 |
i |
i |
Lower Case Letter i |
|
|
106 |
6A |
152 |
01101010 |
j |
j |
Lower Case Letter j |
|
|
107 |
6B |
153 |
01101011 |
k |
k |
Lower Case Letter k |
|
|
108 |
6C |
154 |
01101100 |
l |
l |
Lower Case Letter l |
|
|
109 |
6D |
155 |
01101101 |
m |
m |
Lower Case Letter m |
|
|
110 |
6E |
156 |
01101110 |
n |
n |
Lower Case Letter n |
|
|
111 |
6F |
157 |
01101111 |
o |
o |
Lower Case Letter o |
|
|
112 |
70 |
160 |
01110000 |
p |
p |
Lower Case Letter p |
|
|
113 |
71 |
161 |
01110001 |
q |
q |
Lower Case Letter q |
|
|
114 |
72 |
162 |
01110010 |
r |
r |
Lower Case Letter r |
|
|
115 |
73 |
163 |
01110011 |
s |
s |
Lower Case Letter s |
|
|
116 |
74 |
164 |
01110100 |
t |
t |
Lower Case Letter t |
|
|
117 |
75 |
165 |
01110101 |
u |
u |
Lower Case Letter u |
|
|
118 |
76 |
166 |
01110110 |
v |
v |
Lower Case Letter v |
|
|
119 |
77 |
167 |
01110111 |
w |
w |
Lower Case Letter w |
|
|
120 |
78 |
170 |
01111000 |
x |
x |
Lower Case Letter x |
|
|
121 |
79 |
171 |
01111001 |
y |
y |
Lower Case Letter y |
|
|
122 |
7A |
172 |
01111010 |
z |
z |
Lower Case Letter z |
|
|
123 |
7B |
173 |
01111011 |
{ |
{ |
{ |
Left Curly Bracket |
|
124 |
7C |
174 |
01111100 |
| |
| |
| |
Vertical Bar |
|
125 |
7D |
175 |
01111101 |
} |
} |
} |
Right Curly Bracket |
|
126 |
7E |
176 |
01111110 |
~ |
˜ |
~ |
Tilde |
|
127 |
7F |
177 |
01111111 |
 |
DEL |
Delete |
· OUTPUT: Hardware neebe ho funsaun atu fo sai rezultadu husi dadus neebe mak ita hatama ba.
Ex: printer, speaker, monitor, projector, accesspoint, nst……
2. SOFTWARE:
Tipu 2:
รผ OS (Operating System)
Parte 2:
· Close source (nia kodigu subar/privadu, no labele modifika – selu): Windows no Mac
Windows Kria husi Bill Gates
Mac kria husi Steven Jobs
Windows: XP/Vista/7/8/8.1/10/11
· Open source (nia kodigu publiku, no bele modifika – gratuita): Linux (Mint, Ubuntu, Debian, Fedora, Kali, nst.)
Linux Kria husi Linus Trovals
Sistema Operativu fahe ba tipu rua hanesan:
OS Desktop
OS Server
รผ APLIKASAUN
Hanesan aplikasaun neebe mak presija Run iha OS ida nia laran
Ex: Microsoft Office, firefox, nst.
v Requirement instalasaun OS mak hanesan:
§ PC/Laptop
§ File ISO
§ Flash disk/Cd/HDD 8GB ba leten
§ Aplikasaun Booting (Rufus, Yumi, Burner, Power Iso, Ultra Iso, nst…
3. BRAINWARE
KOMPONENTE KOMPUTADOR
1) Monitor
2) Keyboard
3) Mouse
4) CPU
5) Speaker
6) Printer
7) Scanner
8) Wireless
Komponente CPU
1) Casing
2) Motherboard
3) Hardisk (ROM)
4) Memory (RAM)
5) Prosesor
6) CD/DVD – Room
7) Kipas Prosesor
8) Cards
o LAN Card/Nic
o Sound Card
o VGA card
o HDMI card
o Wireless card
9) Cable
o Kabel SATA
o Kabel ATA
o Kabel IDE
Komponente Motherboard
v Front Panel
v SATA Konektor